Dofinansowanie wynagrodzeń osób niepełnosprawnych ze środków PFRON

Ważnym obszarem aktywizacji zawodowej niepełnosprawnych jest podejmowanie przez nich zatrudnienia w zwykłych zakładach na otwartym rynku pracy (a nie tylko w zakładach pracy chronionej)  jak również podjęcie przez nich  prowadzenia własnej działalności gospodarczej.

Zatrudnienie osoby niepełnosprawnej to dla Pracodawcy wiele dodatkowych obowiązków,  nie mniej jednak Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych przewiduje również szereg uprawnień.  Jednym z nich jest dofinansowanie wynagrodzeń osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy.

Do 31.12.2008 pracodawcy korzystali z refundacji składek na ubezpieczenia społeczne osób niepełnosprawnych . Nowe, rozszerzone dofinansowanie do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych, z którego pracodawcy otwartego rynku pracy korzystają na podstawie art. 26a Ustawy, zastąpiło dotychczasowe dofinansowanie oraz wspomnianą refundację.

Aby pracodawca mógł ubiegać się o uzyskanie dofinansowania , musi spełnić  wstępne warunki, którymi są:

  • warunki dotyczące pracodawcy  (struktura zatrudnienia, brak zaległości w zobowiązaniach wobec PFRON, terminowa wypłata wynagrodzeń i terminowe regulowanie zobowiązań wobec ZUS i Urzędu Skarbowego, weryfikacji podlega też sytuacja ekonomiczna pracodawcy)
  • warunki dotyczące pracownika, na którego pracodawca zamierza uzyskać dofinansowanie (status osoby niepełnosprawnej z określonym stopniem niepełnosprawności, koszty płacy finansowane co najmniej częściowo przez pracodawcę, brak ustalonego prawa do emerytury w odniesieniu do osób o lekkim lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności).

W pierwszej kolejności omówione zostaną warunki dotyczące pracodawcy, po spełnieniu których można ubiegać się o dofinansowanie ze środków PFRON.

Miesięczne dofinansowanie przysługuje przy spełnieniu jednego z dwóch podanych poniżej kryteriów:

  • pracodawcy zatrudniającemu do 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy (przy spełnieniu tego kryterium nie ma znaczenia jaki jest wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w Zakładzie);
  • pracodawcy zatrudniającemu co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na etaty pod warunkiem osiągnięcia wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6%. 

Dla celów ubiegania się o dofinansowanie ze środków PFRON, stan zatrudnienia ustala się uwzględniając wyłącznie pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru lub spółdzielczej umowy o pracę i wyłączając z tych stanów sprawnych pracowników, którzy:

  • przebywają na urlopach wychowawczych
  • nie świadczą pracy w związku z odbywaniem służby wojskowej albo służby zastępczej
  • zatrudnieni są na podstawie umów o pracę w celu przygotowania zawodowego
  • nie świadczą pracy w związku z uzyskaniem świadczenia rehabilitacyjnego
  • przebywają na urlopach bezpłatnych.

Ponadto od 01.01.2011 r. wyłącza się ze stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych także osoby niepełnosprawne przebywające na urlopach bezpłatnych.

Na otwartym rynku pracy nie jest możliwe uzyskanie dofinansowania do wynagrodzenia niepełnosprawnego wykonawcy pracy nakładczej.

Kolejny wstępny warunek dotyczący pracodawcy to brak zaległości wobec PFRON przekraczających 100,00 złotych. Gdyby na dzień złożenia lub rozpatrzenia wniosku o dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych  (wniosku WN-D) istniała zaległość z jakiegokolwiek tytułu przekraczająca ten limit, Prezes Zarządu Funduszu wyda decyzję o wstrzymaniu miesięcznego dofinansowania do czasu uregulowania zaległości przez pracodawcę, a w przypadku braku zapłaty we wskazanym przez Ustawę terminie, wyda decyzję o odmowie wypłaty miesięcznego dofinansowania. Jeśli łączna kwota zaległości nie przekracza 100,00 zł, to dofinansowanie zostanie wypłacone zgodnie z prawidłowo sporządzonym wnioskiem o dofinansowanie ze środków PFRON.

Kolejnym warunkiem ubiegania się o dofinansowanie jest wymóg przekazania wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego na wskazany przez niego  rachunek bankowy lub rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej albo na adres zamieszkania tego pracownika, za pośrednictwem osób prawnych prowadzących działalność w zakresie doręczania kwot pieniężnych. Należy zaznaczyć również, że dofinansowanie nie przysługuje , jeżeli miesięczne koszty płacy (a zatem wynagrodzenie netto pracownika, zaliczka na podatek dochodowy od wynagrodzenia a także zobowiązanie wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych) zostały poniesione przez pracodawcę z uchybieniem terminów, wynikających z odrębnych przepisów, przekraczającym 14 dni.

Pracodawca  ubiegający się o dofinansowanie ze środków PFRON musi wykazać ,że jego sytuacja ekonomiczna jest dobra, bowiem pracodawca prowadzący działalność gospodarczą, dla którego dofinansowanie stanowi pomoc publiczną,  znajdujący się w trudnej sytuacji ekonomicznej według kryteriów określonych w art. 2 ust. 18 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z 17 czerwca 2014 r. nie może ubiegać się o dofinansowanie do kosztów płacy zatrudnionej osoby niepełnosprawnej.

Jak już wspomniano  równie istotne co spełnienie warunków wstępnych dotyczących pracodawcy, do uzyskania dofinansowania niezbędne jest także spełnienie warunków dotyczących pracownika, do którego wynagrodzenia pracodawca  ubiegać się będzie o dofinansowanie.

Przede wszystkim pracownik musi posiadać status osoby niepełnosprawnej wynikający z orzeczenia o stopniu niepełnosprawności  lub z innego orzeczenia traktowanego na równi z tym orzeczeniem.

Dofinansowanie przysługuje  do wynagrodzenia obejmującego wynagrodzenia za pracę, za pracę w godzinach nadliczbowych, za czas przestoju, urlopu wypoczynkowego ,niezdolności do pracy, a także  do premii i nagród (regulaminowych i uznaniowych) przypisanych do danego okresu sprawozdawczego, dodatków. W wynagrodzeniu nie mieszczą się świadczenia o charakterze poza wynagrodzeniowym takie jak ekwiwalenty (np. za urlop wypoczynkowy, pranie odzieży), odprawy, nagrody jubileuszowe, odszkodowania, czy wreszcie zasiłki (chorobowe, rehabilitacyjne).

Dofinansowanie nie przysługuje do wynagrodzenia pracownika w części finansowanej z jakichkolwiek środków publicznych.

Pracodawca , który ubiega się o dofinansowanie do wynagrodzeń nowozatrudnionych pracowników niepełnosprawnych musi ustalić, czy wystąpi efekt zachęty. Jeżeli nie można go ustalić, a nie zachodzą przesłanki wyłączające obowiązek jego ustalenia, dofinansowanie na takiego pracownika nie przysługuje.

Efekt zachęty może być wykazany:

  • metodą ilościową – na podstawie art. 26b ust. 4 i 6 ustawy – poprzez wykazanie wzrostu netto stanu zatrudnienia ogółem w miesiącu podjęcia zatrudnienia przez pracownika, na którego pracodawca zamierza pobierać dofinansowanie, w stosunku do przeciętnego zatrudnienia ogółem w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc podjęcia zatrudnienia przez tego pracownika lub
  • metodą jakościową – poprzez wykazanie, że pracownik podjął pracę na wakacie zwolnionym w warunkach określonych w art. 26b ust. 4 pkt 1-6 i ust. 5 ustawy.

Maksymalna kwota dofinansowania pfron,  o którą może  ubiegać się Pracodawca składając wniosek o dofinansowanie do wynagrodzeń pracownika niepełnosprawnego wynoszą :

  • 1800 zł – w przypadku osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności,
  • 1125 zł – w przypadku osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności,
  • 450 zł – w odniesieniu do osób z lekkim stopniem niepełnosprawności.

Dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego zwiększa się o kwotę 600,00 zł w przypadku występowania schorzeń specjalnych.

W przypadku pracodawcy wykonującego działalność gospodarczą, dla którego dofinansowanie stanowi pomoc publiczną, maksymalna kwota dofinansowania pfron nie może przekroczyć  75% kosztów płacy. Przez koszty płacy należy rozumieć wynagrodzenie brutto oraz finansowane przez pracodawcę obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe naliczone od tego wynagrodzenia i obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Ubiegając się o dofinansowanie, pracodawca składa wniosek  WN-D wraz z niezbędnymi załącznikami w terminie do 25-go dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczą.